Süt ve süt ürünleri endüstrisinde ürün kalitesini korumak, raf ömrünü uzatmak ve mikrobiyal bozulmayı önlemek büyük önem taşır. Bu süreçte, ambalajlama ve depolama aşamalarında ortamdaki oksijen (O₂) ve karbondioksit (CO₂) seviyelerinin kontrolü kritik bir rol oynar. Oksijen/CO₂ analizörleri, bu gazların konsantrasyonlarını ölçerek ürünün tazeliğini ve güvenliğini sağlamada endüstriye büyük avantajlar sunar.

Oksijen ve CO₂’nin Süt Endüstrisindeki Etkileri

1. Oksijenin (O₂) Zararlı Etkileri

• Oksidasyon:Yüksek O₂ seviyeleri süt yağlarının oksidasyonuna neden olarak acılaşma ve istenmeyen tat değişimlerine yol açar.
• Mikrobiyal Büyüme:Aerobik bakterilerin ve küflerin çoğalmasını teşvik eder, ürünün bozulmasını hızlandırır.
• Vitamin Kaybı:Özellikle A, C ve D vitaminleri oksijen varlığında bozunabilir.

2. Karbondioksitin (CO₂) Faydaları

• Antimikrobiyal Etki:CO₂, bakterilerin ve küflerin gelişimini baskılayarak raf ömrünü uzatır.
• Tazelik Koruma:Özellikle modifiye atmosfer paketlemede (MAP) kullanılarak ürünün taze kalmasını sağlar.
• pH Kontrolü:CO₂ çözünerek sütün pH’ını düşürür ve patojen mikroorganizmaların gelişimini engeller.

Oksijen/CO₂ Analizörlerinin Kullanım Alanları

1. Ambalajlama Süreçleri
   • Modifiye atmosfer paketleme (MAP) sistemlerinde ideal O₂/CO₂ oranının sağlanması.
   • Vakum ambalajlamada kalan oksijen seviyesinin tespiti.
2. Depolama ve Taşıma
   • Soğuk zincir sürecinde depolama tanklarındaki gaz konsantrasyonlarının izlenmesi.
   • Kontrollü atmosferde depolama (CA) sistemlerinde gaz analizi.
3. Kalite Kontrol ve Laboratuvar Analizleri
   • Ürünün raf ömrü testlerinde O₂ ve CO₂ seviyelerinin ölçülmesi.
   • Bozulma analizlerinde gaz değişimlerinin takibi.

Oksijen/CO₂ Analizörlerinin Avantajları

✔ Raf Ömrü Uzatma: Doğru gaz kompozisyonu sayesinde ürünler daha uzun süre taze kalır.
✔ Kalite Güvencesi: Oksidasyon ve mikrobiyal bozulma riski minimize edilir.
✔ Enerji ve Maliyet Tasarrufu: Bozulan ürünlerin atılması azalır, verimlilik artar.
✔ Regülasyon Uyumu: Gıda güvenliği standartlarına (FDA, ISO, HACCP) uyum sağlanır.
✔ Gerçek Zamanlı Veri: Anlık ölçümlerle proses kontrolü optimize edilir.

Süt endüstrisinde O₂/CO₂ analizörleri, ürün kalitesini korumak ve gıda güvenliğini sağlamak için vazgeçilmez araçlardır. Bu cihazlar sayesinde oksidatif bozulma ve mikrobiyal kontaminasyon riski azaltılırken, tüketiciye daha uzun ömürlü ve güvenli süt ürünleri sunulabilir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, taşınabilir ve yüksek hassasiyetli analizörlerin kullanımı, süt sektöründe kalite kontrol süreçlerini daha da kolaylaştırmaktadır.

Kaynakça:

• Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) raporları
• Journal of Dairy Science
• Modifiye Atmosfer Paketleme (MAP) teknolojileri üzerine araştırmalar