Separatörler, süt işleme endüstrisinde temel bileşenlerin ayrıştırılması için kullanılan kritik ekipmanlardır. Santrifüj kuvveti prensibiyle çalışan separatörler, sütün içindeki yağ, serum, partiküller ve diğer bileşenleri verimli bir şekilde ayırmak için tasarlanmıştır. Bu makalede, süt separatörlerinin çalışma prensipleri, tipleri ve endüstriyel uygulamaları teknik detaylarıyla açıklanacaktır.
Separatörler, santrifüj kuvveti ile yoğunluk farkına dayalı ayırma işlemi yapar. Temel çalışma mekanizması şu şekildedir:
Dönme Hareketi: Separatörün içindeki disk paketi yüksek hızda (genellikle 5.000 – 10.000 rpm) döner.
Santrifüj Kuvveti: Süt bileşenleri yoğunluk farkına göre ayrılır. Yağ (en hafif) merkezde, serum (ara yoğunluk) orta kısımda, katı partiküller (en yoğun) dış çeperde toplanır.
Ayırma Verimliliği: Disklerin eğim açısı, dönüş hızı ve sütün giriş debisi ayırma verimliliğini etkiler.
Krem Separatorleri (Yağ Ayırıcılar)
Fonksiyon: Çiğ sütten yağın (krem) ayrılması için kullanılır.
Çıkış Ürünleri:
Yağsız süt (skim milk)
Krema (cream)
Uygulamalar:
Standartize süt üretimi
Tereyağı ve kaymak üretimi
Klarifikatörler (Berraklaştırıcılar)
Fonksiyon: Sütten mikro partiküller, somatik hücreler ve yabancı maddelerin uzaklaştırılması.
Çıkış Ürünleri:
Berraklaştırılmış süt
Çökelti (sludge)
Uygulamalar:
Pastörize ve UHT süt üretimi
Peynir üretiminde kalite artırma
Bakteriyel Separatörler
Fonksiyon: Yüksek santrifüj kuvveti ile bakterilerin uzaklaştırılması.
Kullanım Alanı:
Yüksek hijyen gerektiren ürünler (bebek maması, farmasötik süt ürünleri)
| Bileşen | Fonksiyon |
|---|---|
| Rotor (Tambur) | Santrifüj kuvvetinin uygulandığı ana dönen parça |
| Disk Paketi | Ayırma verimliliğini artıran konik diskler |
| Motor Sistemi | Yüksek devirli dönüşü sağlar |
| Giriş-Çıkış Nozulları | Süt ve ayrılan ürünlerin giriş-çıkışını kontrol eder |
| Otomatik Boşaltma Sistemi | Katı partiküllerin periyodik olarak atılmasını sağlar |